به کارگیری رنگ در صنایع دستی هماهنگ با بیان موسیقایی دستگاه های موسیقی ایرانی

چکیده: هدف تمام فعالیت های اندیشمندانه بشر از جمله هنر، جستجوی وحدت در میان گوناگونی بوده، به طوری که وظیفه غایی آنها، ایجاد ترکیب مناسب و هماهنگی مقوله های گوناگون در قالب یک طرح، بیان یا تصویر کلی می باشد. از جمله این فعالیت های اندیشمندانه و هنرمندانه بشر می توان به موسیقی اشاره نمود که خود در بستری از تکرارها، تناوب ها و تعادل در زیر و بم های متنوع تکثیر شده و با سادگی و ظرافت از کثرت به وحدت می رسد. موسیقی ایرانی بر پایه همین تکرارها و تناوب ها، فواصل و تعادل در زیر و بم هاست که به دستگاه های مختلفی تقسیم می شود و هر دستگاهی بنا بر فواصلی که دارد، حالت خاصی پیدا کرده و بیان موسیقایی خود را القا می کند. از طرفی رنگ که متعلق به دنیای تجسمی بشر می باشد علاوه بر ویژگی های فیزیکی اش، تأثیرات روانی مخصوصی دارد. پرسشی که مطرح می شود اینگونه است که آیا می توان با پیدا نمودن ارتباطی هماهنگ میان بیان موسیقایی و روانی رنگ از این دو مقوله در کنار هم در جهت تقویت بیان دیگری استفاده نمود؟ و لذا هدف از این تحقیق پیدا کردن ارتباط تطبیقی میان ویژگی های بیانی موسیقی ورنگ می باشد. بدین منظور با استفاده از روش مطالعه توصیفی- تحلیلی و مطا لعات کتابخانه ای و تجربی و استفاده از مشاوره ی صاحبنظران، تجزیه و تحلیل مطالب جمع آوری شده انجام گردیده است. نتایجی که در این تحقیق به دست آمده بدین صورت است که می توان برای هر دستگاهی، بر اساس بیان موسیقایی اش، رنگ یا رنگ های هماهنگ با آن در نظر گرفت. به عنوان مثال : دستگاه ماهور بیانی شاد و نشاط آور داشته که طیفی از رنگ های قرمز ـ نارنجی هماهنگ با این بیان می باشد. آ واز ابوعطا، آوازی است که قرائت قرآن در آن خوانده شده، بنابراین رنگ های آبی و سبز که مفهومی از درک معنوی را نشان می دهد، با بیان آواز مذکور مطابقت دارد و به همین صورت به کمک ارزش های ذهنی رنگ ها و حالات روحی دستگاه ها، برای هر یک از دستگاهها و آوازهای موسیقی ایرانی، رنگی مطابق با آن وجود دارد. نتیجه این تحقیق می تواند در سالن های اجرا و تمرین موسیقی با به کار گیری وسایل نورپردازی ساخته شده از شیشه های رنگین که جایگاه ویژه ایی در صنایع دستی ایران دارد، به گونه ای هماهنگ با بیان موسیقایی استفاده کرد و فضایی مملو از نور و رنگ و صوت را در قالب یک بیان کلی خلق نمود. کلید واژه ها : دستگاه های موسیقی ایرانی، بیان موسیقایی، نور و رنگ، جنبه های روانی رنگ، صنایع دستی، سالن های اجرا و تمرین موسیقی.